بسم الله الرحمن الرحیم
(نگرش سیستمی به «احترام به عقیده»)
هر عقیده ای به عنوان یک سیستم، به نظر می‌رسد خود شامل دو خرده سیستم باشد:
سیستم تولید نظر و ایده + سیستم تولید عقیده
(دو نکته شایان توجه است:
1/ به نظر می‌آید هر ایده‌ای تبدیل به عقیده نمی‌گردد، بلکه یک ایده باید به حد نصابی از اطمینان برسد تا بتواند تبدیل به عقیده شود.
2/ تجزیه‌ی عوامل سیستم را تا جایی پیش بردیم که برای بحث ما ضروری است، نه بیشتر)
الف ) سیستم تولید نظر و ایده :
ورودی : 1/ اطلاعات (منابع خام) 2/ مساله
پردازش: تلاش روشمند برای حل مساله در منبع
خروجی : نظر و ایده
ب ) سیستم تولید عقیده
ورودی : 1/ نظر و ایده 2/ شخص
پردازش : بررسی میزان قابل اطمینان بودن نظر برای یک شخص
خروجی: عقیده
حال می توانیم این سوال را بپرسیم که: احترام به یک عقیده به اعتبار کدامیک از مؤلفه های این دو سیستم صورت می گیرد؟
صورت‌های قابل توجه از این قرارند
1- احترام به عقیده به خاطر احترام به منبع (ورودی سیستم اول)؛ مثل احترام به یک عقیده چون در یک مجله‌ی معتبر چاپ شده است.
2- احترام به عقیده به خاطر احترام به تلاش روشمند (پردازش سیستم اول)؛ مثلاً نظر یک محقق داروساز چون بر اساس روش علمی است (بدون توجه به اینکه در هر فضایی یک روش علمی به رسمیت شناخته می شود) در برابر نظر مادربزرگ من برتری داده می شود، حتی اگر بعداً درستی نظر مادربزرگ من اثبات شود، باز هم در موارد دیگر شما به نفر اول مراجعه می‌کنید. (البته ناگفته نماند که اگر آن شخص محقق دچار اشتباهات زیادی بشود و از طرفی مادربزرگ من در بیشتر موارد نظر صحیحی داده باشد، وضعیت مراجعه کردن شما تغییر می‌کند)
3- احترام به عقیده به خاطر اثر آن (اثر خروجی سیستم دوم)، مثلاً عقیده ای که ثمره‌ی آن موفقیت تحصیلی یا حل مساله‌ی خانوادگی چندین ساله باشد، قطعاً قابل احترام است.
4- احترام به عقیده به خاطر خود آن نظر (خروجی سیستم اول)
5- احترام به عقیده به خاطر صاحب آن عقیده (ورودی سیستم دوم)
ادامه دارد…
