بسم الله الرحمن الرحیم
مأیوس شدن به خاطر شکستها و غرّه شدن به پیروزیها، هر دو باعث سقوط انسان میشود.
این معنا به زیبایی در قرآن بیان شده است:
«لِكَيلا تَأْسَوا عَلى ما فاتَكُم و لا تَفرَحوا بِما آتاكُم» (سوره 57: الحدید، آیه: 23)
بر آنچه از دست شما رفته است اندوهگین نشوید و به سبب آنچه به شما داده شده است شادمانی و تکبّر نکنید.
اما چرا چنین است؟
چون تمام زندگی و علم و قدرت انسان از جانب خداست و اگر انسان به این مطلب توجه نداشته باشد در یکی از دو مشکل «یأس» یا «غرور» گرفتار میشود.
مأیوس شدن:
تنها کسی مأیوس میشود که علم و قدرت و حیات را از خودش میدانسته و حال که شکست خورده فکر میکند دیگر امکان جبرانش نیست؛ در حالی که این صفات از جانب خداست و قدرت و علم او تمامشدنی نیست.
«و لا تَيأسوا مِن رَوحِ اللَّهِ إنَّه لا يَيأسُ مِن رَوحِ اللَّهِ إلاَّ القَومُ الكافرون» (سوره 12: یوسف، آیه: 87)
یعنی: و از رحمت خدا نوميد مباشيد، زيرا جز گروه كافران كسى از رحمت خدا نوميد نمىشود.
غرّه شدن:
همچنین تنها کسی مغرور میشود که علم و قدرت و حیات را از خودش بداند و به آنها مباهات کند و حال آنکه انسان جز فقر و نیستی ندارد و هر چه هست از جانب حضرت دوست به او داده شده است.
«يا أيُّها النَّاسُ أَنتم الفُقراءُ إلى اللَّه و اللَّهُ هو الغنيُّ الحميد» (سوره 35: الفاطر، آیه: 15)
یعنی: اى مردم، شما به خدا نيازمنديد، و خداست كه بىنيازِ ستوده است.
بنابراین کسی که با دید توحیدی به جهان و مسائل آن نظر کند، هیچگاه به خاطر شکستهای گذشتهاش مأیوس و دلسرد نمیشود و موفقیتهایش نیز او را مغرور نمیکنند.